İngiltere 'Kuzey İrlanda Protokolü' üzerinden AB'yi yine tehdit etti

İngiltere 'Kuzey İrlanda Protokolü' üzerinden AB'yi yine tehdit etti, İngiltere Dışişleri Bakanı Truss, AB'yi meslek birliği yapmaması durumunda, ülkesi ile Birlik arasında soruna neden Kuzey İrlanda Protokolü'nde tek taraflı değişim yapmayı ve anlaşmadan çekilmeyi olası kılan 16. maddeyi uygulamakla korkutma etti.

Dışişleri Bakanlığının yanı sıra Brexit Bakanı David Frost'un 19 Aralık'ta istifasıyla bu görevi de üstelenen Liz Truss, Telegraph ’a yazdığı makalede, Brexit Anlaşması'nın bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü'ndeki birçok kusuru düzeltmek ve Kuzey İrlanda'da barışı korumanın "mutlak önceliği" olduğunu bildirdi.

Protokolün işlemesi için gösterilen büyük uğraş ve ilkelere bağlılıkları devam etmesine rağmen, anlaşmanın gözden düşmüş sonuçlarının "derin etki" yarattığını dile getiren Truss, AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcoviç'le perşembe günü yapacağı görüşmede önerilerini ortaya koyacağını belirtti.

Bakan Truss, mevcut sorunların "fazla pozitif ve bariz" olduğunu sinyâl ederek "AB'nin artık çözülmesi gereken sorunlar olduğunu kabul ettiği doğru ancak daha fazla eylem görmemiz gerekecek." ifadesini kullandı.

Bağımsız tahkimin, bu cins anlaşmalar için uluslararası norm ve İngiltere'nin beklentisinin bu yönde olduğunu vurgulayan Truss, "Avrupa Hak Divanının anlaşmazlıkların nihai hakemi olma rolüne son vermemiz gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

"16. MADDEYİ KULLANMAYA HAZIRIM"

Liz Truss, ülkesi ile AB arasında bir çözümü münazara etmek için gece gündüz çalışmaya hazır olduğunu vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

"Fakat Kuzey İrlanda halkının İngiltere'nin geri kalanıyla benzer vergilendirme ve harcama kararlarından yararlanamayacak durumda olduğunu veya hala kendi ülkemizde taşınan malların kontrole bağlı olduğunu gösteren hiçbir şeye başlamayacağım. Önceliğim Kuzey İrlanda'da uzlaştırma ve istikrarı gözetmek. Münazara edilmiş bir çözüm istiyorum fakat 16. madde dahil meşru hükümler kullanmamız gerekiyorsa, bunu yapmaya hazırım."

Truss, İngiltere ve AB'nin, Kuzey İrlanda halkı için çözüm üretebileceklerine inandığını dile getirerek "Bu, enerjimizi Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik kavgacı tutumu gibi büyük dış tehditlere odaklamamızı ve Kovid-19 salgınının ardındaki ekonomilerimizi inşa etmemizi sağlayacak." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Truss, yapılması gereken bir anlaşmanın olduğunu ve egemen eşitlerin birlikte çalışarak bunu gerçekleştirebileceğini belirtti.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson da AB ile ülkesi arasında soruna yol açan Kuzey İrlanda Protokolü üzerinden AB'yi uyarmış, ülkesinin toprak bütünlüğünü gözetmek için ne gerekiyorsa yapacağını belirtmişti.

TARTIŞMALI PROTOKOL

Brexit Anlaşması'nın bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşmiş Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.

Protokole tarafından, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına emrindeki olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.

Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle Birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması (Bahtı Açık Cuma Anlaşması) gereği, kontrollerin yapılabildiği maddi bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu yüzden kontrollerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında sorunlar yaşanıyor.

İngiltere, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit ettiğini savunduğu protokolün değiştirilmesini istese de AB, bunun muhtemel olamayacağını belirtiyor.

Protokole karşısında Nisan 2021'de Belfast'ta yapılan gösterilerde bir yolcu otobüsü kaçırılıp ateşe verilirken, birlik yanlıları takriben bir hafta süren olaylarda polise molotofkokteyli ve taşlarla saldırmıştı.

Belfast'ta geçen hafta yeniden bir yolcu otobüsü ateşe verilirken, protokolle ilgili sorunların devam etmesi durumunda olayların daha da büyüyebileceği değerlendiriliyor.

İRLANDA SORUNU

İngiliz imparatorluğunun ilk sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960'lı yıllardan 1998'e değin Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 yıla yayılan ve "Sorunlar" diye anılan yıllarda terör olaylarında 3 bin 500 birey hayatını kaybetmişti.

Ada oysa 1998'de imzalanan Uğurlu Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir yöresel idare kurulması üstünde anlaşılmıştı.

Belfast Anlaşması olarak da aşina metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.

Uzlaştırma anlaşmasının üzerinden geçen 20 yılı aşkın süreye rağmen, alan halkı aralarında güven tam olarak tesis edilebilmiş yok.

(AA)

İngiltere 'Kuzey İrlanda Protokolü' üzerinden AB'yi yine tehdit etti, başlık adı altında Geniş bir şekilde Haberin detayları ve bilgisi verildi. Kaynak takip edilmektedir, yeni bilgiler geldiğinde anlık güncellenecektir.