İlk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman'ın yaptığı 'Kız Köprüsü'ne koruma haberi

İlk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman'ın yaptığı 'Kız Köprüsü'ne koruma, Gündem Haberleri. İşte o detaylar;

ANITKABİR'in inşaatında da tahsis alan Türkiye'nin birincil bayan inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman'ın Ankara-Beypazarı kara yolunda Karaboğaz mevkiinde 1936 yılında inşa ettiği köprü, 2018 yılından itibaren kayıtlı inşa olarak korunuyor.

Sabiha Rıfat Gürayman, Yüksek Mühendis Mektebi'nden (İstanbul Teknik Üniversitesi) ilk bayan inşaat mühendisi olarak 1933'te mezun olduktan sonra Ankara'ya Bayındırlık Müdürlüğü'ne atandı.

Ülkenin tekrar imar çalışmalarında önce mektep inşaatlarında atama bölge Gürayman, 1936'da Ankara'nın Beypazarı ilçesinde Karaboğaz mevkiindeki köprü inşaatında da çalışmak istedi. Bayan olduğu için şehir dışarıda tayin yapması beğenilmeyen Gürayman, dönemin Valisi Nevzat Tandoğan'ın da aleyhinde çıkmasına karşın köprü inşaatında tek bayan olarak çalıştı.

Gürayman, köprü inşaatında çalışan ve paralarını alamadıkları gerekçesiyle işi ayrılmak isteyen işçileri ikna ederek, köprünün yapımını tamamladı. Yöre halkı, asıl ismi Karaboğaz olan köprüye, Gürayman'a olan sevgileri sebebiyle 'Kız Köprüsü' ismini verdi. Gürayman, sonradan Anıtkabir ve TBMM'nin inşaatlarında da tahsis aldı. 1963'te emekli olan Gürayman, eşi Remzi Gürayman'ın 1993'te hayatını kaybetmesinden sonradan yerleştiği İzmir'de, 4 Ocak 2003'te 93 yaşında vefat vetti.

KORUMA ALTINA ALINDI

Türkiye'nin ilk bayan inşaat mühendisinin yaptığı kemer köprü, 1998 yılından daha sonra kullanım dışı kaldı. Köprünün bakım ve onarımından sorumluluk sahibi olan Karayolları Genel Müdürlüğü, Kız Köprüsü'nün gelecek kuşaklara aktarılması, koruma altına alınması için Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Alan Kurulu'na başvurdu. Kurul, uzmanlarının yaptığı inceleme sonunda kültür varlığı niteliği taşıdığı belirlenen köprünün 2018 yılından itibaren kayıtlı yapı olarak korunmasına karar verdi. Hem, iki but üstüne oturtulmuş, betonarme kemerli ve betonarme korkuluklarla çevrelenmiş köprünün yıllar içinde yıpranması ve bir takım bölümlerinde hasar oluşması nedeniyle onarılmasına karar verildi. Bu kapsamda hazırlanan projeler de Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu göre onaylandı. Laf konusu projelerin uygulanması ile köprü aslına yerinde restore edilip, aydınlatması da sağlanarak korunmaya devam edilecek.

KÖPRÜNÜN HİKAYESİ KOMITE KARARINDA

Kurul'un koruma kararında köprünün yapım hikayesine de yer verilerek, "Köprüde görev edinmek isteyen Sabiha Rıfat Gürayman, isteğini dile getirmiş; oysa o zamanın valisi Nevzat Tandoğan kadar yerinde görülmediği için geri çevrilmiştir. Şartlara bakmaksızın ne olursa olsun gideceğini ısrarla yeniden bildirerek görevi almış ve büyük bir atama aşkıyla çalışmaya başlamıştır.  Kısa sürede şantiye hayatına uyum sağlayarak ayrıca beraber çalıştığı arkadaşlarının ayrıca de köylü halkının sevgisini, saygısını kazanmıştır. Öyle fazla kez inşaatı bırakarak gitmek isteyen işçileri ikna edip, geri döndüren ve dönemin en engebeli pojelerinden biri sayılan köprünün yapımında örnek olacak bir azimle çalışmıştır. Çalışmalarını takdir eden Beypazarı köyü halkı Sabiha Rıfat Gürayman'a temsilen köprünün ismini 'Kız Köprüsü' diye koymuştur" denildi. 

'KÖPRÜ DAHA TEMİZ VE DÜZGÜN HALE GETİRİLECEK'

Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Mustafa Kaymak, Türkiye'nin birincil bayan inşaat mühendisi göre yapılan köprünün önemine uyarı çekerek, "İlk inşaat mühendisi olan Sabiha hanım mezun olduktan sonra köprüyü yapıyor. Dönemin valisi göre bir kadın inşaat mühendisinin burada atama almasına böylece sıcak bakılmaz. Oysa Sabiha hanımın ısrarları sonucunda atama alır ve büyük bir mücadeleyle köprüyü başarıyla tamamlar. Bunlar taşınmaz kültür varlığı olduğu için izin almadan herhangi bir müdahale yapılamamaktadır. Yıkımıyla ilgili herhangi bir koşul laf konusu değil. Köprüyle ilgili Karayolları Genel Müdürlüğümüz çalışmalarına kesintisiz devam ediyor. Biz de bu kapsamda köprünün korunmasına ya da daha pak ve sürükleyici ayla getirilmesine ilişkin çalışmaları devam ettireceğiz" dedi.

'PROJELER ONAYLANDI'

Kaymak, köprünün onarımına karşın rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile yakma projesini de onayladıklarını belirterek, "Onaylanan projeler Karayolları Genel Müdürlüğü'ne iletilmiştir" diye konuştu.

Kız Köprüsü'ne 1,5 kilometre uzaklıktaki Akkaya Mahallesi'nde oturan 92 yaşındaki Mehmet Koç, köprünün yapıldığı dönemde çocuk olduğunu söyleyerek, "1936 yılında bu köprü yapıldı. İnşaatı 2 yıl sürmüş. Vali kadına müsaade etmemiş lakin o bu köprüyü yapmış. Büyüklerimiz de köprünün adını onun için 'Kız Köprüsü' koymuş" dedi.

İlk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman'ın yaptığı 'Kız Köprüsü'ne koruma, başlık adı altında Geniş bir şekilde Haberin detayları ve bilgisi verildi. Kaynak takip edilmektedir, burası yeni bilgiler geldiğinde anlık güncellenecektir.