Kripto para borsasında halı çekme yöntemiyle dolandırıcılığa dikkat

Kripto para borsasında halı çekme yöntemiyle dolandırıcılığa dikkat,

Kripto para sektöründe karşılaşılan üçkâğıt olaylarında çok süratli artışların yaşandığını, son dönemde halı çekme (rug pull) ilk olarak olmak üzere farklı alanlara yönlendirilmiş yöntemlerin denendiğini gösteren uzmanlar, TBMM'ye gelmesi beklenen kripto para yasa tasarısının bu mağduriyetleri önleyebileceğini belirtiyor.

Dünyada pazar büyüklüğü 2 trilyon doları aşan sektörde, 451 borsada 16 binden fazla kripto para cinsi operasyon görüyor. Kullanıcı sayısı açısından Avrupa'da birinci, dünya genelinde de dördüncü sırada bulunan Türkiye'de yaklaşık 14 milyon kişi bu borsalarda işlem yaptı.

Kripto para dolandırıcılığı geçen sene yüzde 81 artarak 7,7 milyar dolara çıkarken, halı çekmenin gerçekleşme oranı yüzde 77'ye dek yükseldi.

Halı çekme yöntemiyle dolandırıcılık

Global Bilişim Derneği (BİDER) Başkanı Şenol Vatansever, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kripto para konusunda Türkiye'de önemli pazar büyüklüğünün laf konusu olduğunu söyledi.

Türk borsalarının jurnal işlem hacimlerinin 1 milyar dolar seviyesine değin çıkabildiğini belirten Yurtsever, "Özellikle kripto para tarafı hem Türkiye ayrıca de dünyada ciddi anlamda alaka çektiği için burası dolandırıcıların hedefi oluyor. Bunlardan en sık bilinenlerinden biri son dönemde gündeme gelen 'rug pull' yani halı çekme dolandırıcılığı. Kripto para geliştiricilerinin, alıcıları çekip paranın değerini yükselttikten sonradan alım satım işlemlerini durdurarak elde ettikleri parayla kaçtığı, kripto parayı likitsiz bıraktığı dolandırıcılık yöntemine halı çekme deniyor." dedi.

Fenomen dizinin adıyla dolandırıldılar

Yurtsever, en büyük halı çekme dolandırıcılıklarından birinin "Squid Games" isimli kripto parada yaşandığına değindi.

Güney Kore yapımı dizinin adının kullanıldığı projede tokenların ilk gün 1 sentten operasyon görmeye başladığına, sadece 72 saat içerisinde 4,42 dolara dek çıktığına dikkati çeken Yurtsever, "Arkasından 1 Kasım Pazartesi günü 3,5 saat içerisinde 38 dolardan 2 bin 861 dolara dek yükseldi. Ancak bu süreçte yatırımcıların ne para çekebilmelerine ne de satmalarına izin verildi. Arkasında 5 dakika içerisinde yüzde 99.99 düşüşle yaklaşık olarak sıfıra geldi. Yani en tepedeki seviyeden 100 bin dolar yatırım yapmış birisinin parası 1 doların altına düştü." diye konuştu.

Anonim profillerle ya da bu projeyle ilgili ekip üyelerinin bile olmadığı web siteleri üzerinden halka açık satışlar yapıldığını ve buralarda fazla önemli mağduriyetlerin yani halı çekme vakalarının yaşandığını anlatan Yurtsever, şöyle devam etti:

"Natürel burada sektörü yönlendirenler aralarında Twitter'da yoğun almak üzere fenomenler var. Bunların takipçilerinin de beklentisi 'Ben 1 koyayım 50 alayım, 100 katı yapayım' biçiminde olduğu için oldukça tehlikeli projelere tüm varlığıyla yatırım yapıldığında önemli anlamda can sıkıntısı yaşanabiliyor. Adamakıllı gözden çıkarabileceğimiz bir miktarla yani kenarda duran paranızla yatırım yapabilirsiniz."

"Burada vatandaşların korunması önemli"

Vatansever, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kripto para yasa düzenlemesinin TBMM'ye geleceğine karşın açıklamasının ardındaki sektörün hareketlendiğini bildirdi.

Twitter'da 26 Aralık'ta oluşturulan "Kripto yasa taslağını konuşuyoruz" isimli sohbet odasında AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'a konunun önemini aktardıklarını dile getiren Vatansever, "Bu sadece aidat amaçlı çıkarılmış bir düzenleme değil. Burada vatandaşların korunması kayda değer. İşte Thodex vakası daha önce yaşanmıştı. Ondan daha sonra da yaşanan vakalar oldu. Bu yasa, vatandaşların dolandırılmaması, kripto para borsalarının düzenlenmesi, bir de da özellikle hesaplı anlamda Türkiye'ye yeni fırsatların kapılarının açılmasını sağlayacaktır." ifadelerini kullandı.

Elitaş'ın konuyla ilgili kesimleri TBMM'de de dinlediğini anlatan Vatansever, "Böylece bu konuda bir inisiyatif başlatıldı. Girişimci İş Adamları Vakfı (GİV) ev sahipliğinde sektördeki paydaşlar bir araya geldi. Sivil toplum kuruluşları ve kripto para borsası temsilcileri, fenomenler, azıcık önce bahsettiğim çözümleri sağlayan firmaların temsilcileri, akademisyenler, hukukçularla 4 Ocak'ta Bahariye Mevlevihanesi'nde bulunan genel merkezde bununla ilgili olarak bir istişare toplantısı yapıldı" diye konuştu.

Thodex'in yatırımcı çekme politikası planlıydı

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Av. Kürşat Ergün ise "İnsanların bu işin teknolojisini çok pozitif bilmeden, kimler kadar bu teknolojinin yönlendirildiğinin de farkında olan olmadan birçok birikimini hatta bankadan kredi sürüklemek marifetiyle evini ve arabasını satmak suretiyle bu mecralara yatırdığını, buradan fazla süratli bir biçimde para kazanma umudu taşıdığını görüyoruz." dedi.

Sanal para değerlerinin seri düşüşlerden kaynaklı kayıpların fazla arttığına dikkati çeken Ergün, şöyle devam etti:

"Mesela Thodex, o dönem itibariyle bakıldığında Türkiye'nin en büyük birincil 3 kripto para platformundan bir tanesiydi ve insanların nezdinde güvenilir bir mecra olarak nitelendiriliyordu. Bu olayda bilhassa fiş çekmeden önceki son hafta değerlendirildiğinde Ethereum fiyatları açısından bakıldığında ciddi bir ucuzlama oldu. Yani adi piyasa değerlerinin çok altında Ethereum satışı gerçekleşmişti. Bu bir nevi tip, yatırımcı çekme politikasıydı ve burada da ciddi anlamda galibiyet sağladılar. Özellikle son hafta yatırımlarına bakıldığında genel yatırım dağılımından fazla daha artı para girişinin olduğunu görüyoruz. O dönem itibariyle bu bir nevi kaçışa hazırlıktı."

Ergün, dünya ve Türkiye'de geliştiricileri fazla bilinmez bazı tokenlarda çabuk yükselişler yaşandığına göze çarpan etti.

Hızlı yükselişlerle beraber belirtilen plan kapsamında ortadan kalkan projeler olduğunu aktaran Ergün, "İnsanlar belki 1'e 50, 1'e 100 mantığıyla bu sistemlere dahil oluyorlar. Bu şekilde gelir elde edeceklerini düşünüyorlar." dedi.

Yasa ile her elini kolunu sallayan platformları kuramayacak

Teknolojik platformların hukuk denetimi aşağıda olmasının gerekli olduğunu vurgulayan Ergün, şu değerlendirmede bulundu:

"Bu yasada işin esası, Thodex gibi olaylar yaşanmasın, bundan sonraki süreçte bu platformların operasyon güvenliği sağlansın, kullanıcılar çok rahatlıkla işlemlerini gerçekleştirebilsin düşüncesiyle bir regülasyon yapma zorunluluğuydu. Bakıldığı zaman demin yasal düzenleme devreye girmediği için bir vasıta kiralama şirketi kurmak, bir kripto para platformu kurmaktan hukuki ve operasyon anlamında fazla daha baskı. Halbuki bu platformlarda milyonlarca dolarlık işlemler yapılıyor. Banka hacimlerine yaklaşır şekilde işlem hacimleri laf konusu. Dolayısıyla bunların kontrol altına alınmasıyla birlikte bundan böyle her elini kolunu sallayan, her internet sitesi yapma kabiliyetine sahip birey kalkıp bu platformları kuramayacak."

Kripto para borsasında halı çekme yöntemiyle dolandırıcılığa dikkat, başlık adı altında Geniş bir şekilde Haberin detayları ve bilgisi verildi. Kaynak takip edilmektedir, yeni bilgiler geldiğinde anlık güncellenecektir.